2 сыллаах пандемия кэнниттэн Орто Дойду Ыһыаҕа ньиргиэрдээхтик ааста!

Хаҥалас хаһыат сайтыттан П.Р.Ноговицын хаартыската

18 июня 2022 года в Орто Дойду прошел традиционный Ысыах! Спустя два года пандемии, многих ограничений и трудностей, снова состоялся праздник всего Хангаласского улуса! Вашему вниманию статьи в газете «Хангалас» на якутском языке, фото и видео моментов Ысыаха!

Хаҥалас хаһыат сайтыгар:

Хаңалас улууһугар уйгу-быйаҥ Ыһыах буолан ааста

Саха АССР тэриллибитэ 100 сылыгар уонна Хаңалас улууһун историятын кэрэһэлиир бэлиэ сылыгар анаммыт “Эркээни Ыһыаҕа-2022” бэс ыйын 18 күнүгэр Орто Дойду ытык сиригэр үрдүк таһымнаахтык, ураты тэрээһиннээхтик буолан ааста. 

Саха омуга үгүс үйэлэри уҥуордаан кэлбит, сүрэҕэр-быарыгар чугастык туппут, айылҕалыын алтыһан этэ-хаана чэпчиир, кута-сүрэ ыраастанар сүрүн бырааһынньыгынан — Үрүҥ Тунах Ыһыах буолар.

Бүгүн Орто Дойду ытык сирэ көҕөрөн чэлгийэн, күммүт уота чаҕылыччы мичилийэн кэлбит дьону үөрэ-көтө уруйдуу-айхаллыы көрүстэ.

Үбүлүөйдээх ыһыахпыт Саха АССР тэриллибитэ 100 сылыгар анаммыт өйдөбүнньүк Сэргэни туруоруу сиэриттэн-туомуттан саҕаланна. Улуус дьаһалтатын Баһылыга Олег Иринеев эҕэрдэ тылыгар бу өйдөбүнньүк Сэргэ өрөгөйдөөх үбүлүөй буолан ааспытын үйэлэргэ өйдөтө, саната туруоҕа, үүнэр көлүөнэ бэйэтин төрүттэрин, үгэстэрин өйдүү-саныы сылдьарыгар улахан өйдөбүнньүк буолуоҕун эттэ.

Саргы салаллар саха ыһыаҕар санааларын холбуу, өрөгөйү үрдэтэр Эркээни ыһыаҕар улууспут дьаһалтатын, нэһилиэктэрин уонна «Эргис — 2022» эргиир үҥкүүтүн бэстибээлин кыттыылаахтарын, бары биир сомоҕонон параадтаан киирбиттэрин, Хаҥалас улууһун дьоно-сэргэтэ уонна ыалдьыттара ытыс тыаһынан айхаллаан көрүстүлэр.

Ыһыах сиэрин-туомун Үрдүк Айыылартан көрдөһөн, Хатан Тэмиэрийэҕэ уохтаах кымыһынан, арыылаах алаадьынан айах тутан, алгысчыт Арыйаан ыһыаҕы арыйда.

Улууспут Баһылыга Олег Иринеев кэлбит дьону уйгу-быйаҥ ыһыаҕынан эҕэрдэлээтэ: “Күндү бар дьонум! Ийэ айылҕабыт силигилээн, тупсан турар кэмигэр эһиэхэ хас биирдиигитигэр өй-быйаҥ олоҕу, чөл туругу, этэҥҥэ буолууну баҕарабын. Илин өттүгүт ибири билбэтин, кэлин өттүгүт кэнтиги көрбөтүн, сыспай сиэллээххит эбиллэ турдун, хороҕор муостааххыт үксүү турдун, кэнчээри ыччаккыт кэскиллээх буоллун. Саргыбыт салалыннын, элбээн, тэнийэн, чэчирээн иһиэҕиҥ. Үрүҥ Тунах ыһыаҕынан!»

Ыһыах үөрүүлээх арыллыытыгар көс-бас дьоннорбут — Саха Өрөспүүбүлүкэтин физическэй культураҕа уонна спорка миниистирэ Леонид Спиридонов, Саха Өрөспүүбүлүкэтин бастакы Президенэ, государственнай советник Михаил Николаев уруйдаан-айхаллаан уйгулаах ыһыаҕынан эҕэрдэ тыллары эттилэр.

Үбүлүөйдээх ыһыахпытыгар Австрияттан, Монголияттан, Киргизияттан, Бурятияттан, Тываттан творческай коллективтар, хомусчуттар ыалдьыттаатылар. Ону тэңэ олимпийскай чемпион, аан дойду биэс төгүллээх чемпиона, Европа үс төгүллээх чемпиона Хаджимурат Гацалов ыалдьыттаата.

Саха АССР тэриллибитэ 100 сылыгар уонна Хаңалас улууһун историятын кэрэһэлиир бэлиэ сылыгар анаммыт «Эркээни Ыһыаҕа-2022» чэрчитигэр киирбит күрэх-көрүүлэр, араас күрэхтэһиилэр ыытыллыннылар. Маны таһынан, улууспут уран-тарбахтаахтарын, маастардарын оңоһуктарын быыстапка-дьаарбаңката уонна улууспут музейдарын фондаларыттан сэдэх экспонаттар быыстапката дьон биһирэбилин ыллылар. Хаңалас улууһун биллиилээх тимир уустара ыһыах түһүлгэтин дьонугар быһах охсон көрдөрөн сөхтөрдүлэр. 

“Эргис -2022” эргиир үңкүүтүн аан дойду бэстибээлигэр улууспут, өрөспүүбүлүкэбит араас муннугуттан кытыннылар. Бэстибээлгэ “Аан дойду виртуоз хомусчута” күрэс кыайыылаахтаара кыттыыны ыллылар. 

Хаартыскалар: П.Р. Ноговицын

Хаңалас улууһун пресс-сулууспата

Хаҥалас хаһыат сайтыгар: https://xn--80aaaaaqpp6as1cq2a.xn--p1ai/article/61744

Орто Дойдуга киирии.

Ыһыахха билэр дьоммутун көрсүбүппүт.

Ыһыах бочуоттаах ыалдьыта.

Википедияҕа суруйаллар:

Хаджимура́т Солта́нович Гаца́лов (осет., дигорГуæцæлти Солтани фурт Хадзимурат; род. 11 декабря 1982 года, селение Чикола Ирафского районаСеверная Осетия — Алания) — российский борец вольного стиляКапитан ВС РФ. Чемпион Олимпийских игр в Афинах, пятикратный чемпион мира, трёхкратный чемпион Европы, Заслуженный мастер спорта России.

Родился 11 декабря 1982 года в селении Чикола Ирафского района Северной Осетии — Алании в мусульманской семье осетин.

В 1990-х годах начал заниматься вольной борьбой в селении Чикола под руководством Ахсара Макоева. Затем продолжил тренировки во Владикавказе в спортивном клубе «Аланы» под руководством тренера Вадима Цебоева. Спортивный клуб «Аланы» был открыт Арсеном Фадзаевым в середине 1990-х годов. Выпускник Северо-Осетинского государственного университета. В сборной команде России с 2001 года. Выступает за ЦСКА. В 2009 году признан лучшим спортсменом Северной Осетии. Лауреат премии «Серебряная лань — 2009». Тренера: Цебоев Вадим и Маргиев Анатолий. В 2004 году на олимпийских играх победил Дэниэля Кормье, будущего чемпиона UFC по смешанным единоборствам в полутяжёлом весе. Капитан и знаменосец сборной России на церемонии открытия Европейских игр 2015. 7 февраля 2020 года Гацалов возобновил карьеру: приняв гражданство Армении начал участвовать на соревнованиях за сборную Армении.

Женат, имеет шестерых детей. Живёт во Владикавказе.

Нэһилиэктэр делегацияларын парадтара Ыһыаҕы саҕалаата.

Ыһыах сиэрэ-туома.

Улуус баһылыга Ытык Дуоҕаны туруоран Ыһыах саҕаланна! СӨ салалтатын аатыттан спорт миниистирэ Леонид Спиридонов тыл эттэ. Ыалдьыттары уохтаах кымыһынан, алаадьыннан уонна биэ этинэн күндүлээһин буолла.

СӨ Бастакы Президена Михаил Николаев биир дойдулаахтарыгар тылын эттэ.

Японияттан сылдьар Тадагава дьиэ кэргэн аймахтарын кытта.

Олус көхтөөх оһуохай этилиннэ.

Улуус баһылыгын ураһатыгар кэллибит.

Ыалдьыттары СӨ норудунай суруйааччыты Павел Харитонов — Ойуку эҕэрдэлээтэ.

Хаҥалас хаһыакка тахсыбыт Ойуку эҕэрдэтэ:

Орто Дойду ыһыаҕынан!

Ытыктыыр-маанылыыр, биир дойдулаахтарым, Хаҥалаһым бар дьоно! Ыҥырыылаах ыалдьыттар! Саха сирин бары муннугуттан мустубут күндү доҕотторбут!

Улуу өбүгэлэрбит хаалларбыт кэриэстэрин толороммут, ыраах-чугас сирдэринэн тарҕаммыт, хаалбат-сүппэт хааннардаах халыҥ аймах хаҥаластар, төгүрүһэн түмсэн, ханыылаһан хааман, үс саха аймах аатыраммыт, ыһыаҕынан көрсүһэр өрөгөйдөөх күммүт үүннэ Үс саха үөскэппит-тэниппит үтүөлээх-мааныларын үйэттэн үйэлэргэ үйэтитэн тураммыт: аан ийэ дойду маанылаах муннугар, Соҕуруу Ытык хайа хонноҕор, Куллаты хотун куулатыгар, Эркээни Эбэ хочотугар, Орто Дойду эргийэр киинигэр, тоҕуоруйа түмсэммит, Үрүҥ Аар Айыы Тойонтон илдьиттэммит, айдарыылаах алгыһынан үтүө өйгө-санааҕа аҕалбыт, самаан сайын уйгутунан салайбыт, ааспыты туругурдар, билиҥҥини билгэлиир, кэлэри сомоҕолуур Үрүҥ-Тунах Ыһыах арыллыытынан эҕэрдэлиибин!

Аан дойду сырдыктаах хараҥаттан айыллыбыта дииллэр. Сахаларга дьыл ол кэмэ кыһыннаах сайыҥҥа арахсар. Аҕыс ыйдаах амырыын тымныылаах хараҥаны, Айааччы Айыы Таҥара чэҥ кыаһаан мууһуттан босхолоон, улук уубутуттан уйгуурдан, сырдыгынан, сылааһынан сыдьаайан, иһийэн сыппыт тыынар тыыннааҕын барытын тилиннэрэн, алаастарга, сайылыктарга сыспай сиэллээҕин сырыырҕатан, хороҕор муостааҕын хойуннаран, үрүҥ илгэни үрдүттэн үрүлүтэн, кымыс аһын кырыытыттан кыынньаран, торҕо буруону торолутан, Дьөһөгөй Тойон айыылаах саха аймахха улуу тунах ыһыаҕы тэрийэр.

Ыһыах үөскээбит уонна тиийэн кэлбит үгэһэ — Саха аймаҕы барытын бииргэ түмэр, сомоҕолуур, эт-хаан, талаан өттүнэн сайыннарар, духуобунай уонна культурнай баайбытын көрдөрөр үтүө үгэспит буолар. Бу маннык үгэс ааспыт үйэ бүтүүтүгэр саҥалыы өй-санаа, сайдыы уонна бэйэни салайынар Айыы Аартыга арыллыаҕыттан, саха норуотун бастакы президенэ Михаил Николаев өссө киэҥ уонна дириҥ ис хоһооннообута. Итинтэн ылата ыһыах үйэлээх үгэстэрэ: оһуохай эргиир үҥкүүтэ, аал-луук маһа, таҥаһын-сабын мандара, иһитэ-хомуоһа, ырыата-тойуга, олоҥхото, итэҕэлэ, алгыһа, сиэрэ-туома, хомустааһына, илии-атах оонньуута, ат сүүрдүүтэ, омук-омуктары кытары ыкса чугас оҥортообута уонна сахалар национальнай бырааһынньыктарынан ааттанар буолбута. Быйылгы ыһыахпыт өрөспүү-бүлүкэбит аптаныамыйатын 100 сааһын туолуутун өрөгөйдөөхтүк бэлиэтиир кэмигэр сөп түбэһэн, ураты туспа үөрүүлээх быһыыга-майгыга ыытыллара бэлиэтэнэр. Биһиги ийэлэрбит-аҕаларбыт, убайдарбыт уонна эдьийдэрбит маннык үөрүүлээх кэмҥэ тиийиэхтэрин хайдах курдук баҕарбыттарай.

Үөрүҥ-көтүҥ, өрөгөйдөөҥ! Тыыннаахтар дьоллоохтук сананыҥ!

Сир үрдүгэр сырдык, инникигэ итэҕэл эрэ сирдээтин, үөрүүнү, дьолу эрэ саҕар үрүҥ күн тыктын!

Самаан сайын уйгулаах үрүҥ тунах ыһыаҕынан! Күндү биир дойдулаахтарым, урууларбыт-аймахтарбыт, доҕотторбут-атастарбыт, ыалдьыттарбыт, саха сирин бары олохтоохторо!

Үрдүк айыыларбыт Эһиэхэ барыгытыгар үтүө өйү-санааны, эйэни эрэ илдьиттээтиннэр!

Иллээх олоҕу эрэ кынаттаатынар! Өрөгөй талаан үрдээтин! Соргу дьайаан улааттын! Айыы аартыга арылыннын! Уруй-туску, буолуохтун!

Ойуку, Саха норуодунай суруйааччыта.

Хаҥалас хаһыат: https://xn--80aaaaaqpp6as1cq2a.xn--p1ai/article/61354

Өрөспүүбүлүкэ конкурстарыгар бастаабыт эдэр ырыаһыт Петр Пестерев ырыатынан эҕэрдэлээтэ.

Аан дойдутааҕы виртуоз-хомусчуттар конкурстарын кыайыылаахтар уонна судьуйалара, араас омук дьоно кэлэн ыалдьыттаатылар. Бары бииргэ импровизацияны оонньоотулар.

Японияттан кэлбит Тадагавалары дьоппуон тылынан эҕэрдэлээтим.

СӨ Кытайга бэрэстэбиитэлэ Степан Андреев ыалдьыттары кытай тылынан эҕэрдэлээтэ уонна Кытай Харбин куоратыгар үлэлиир Россия Генеральнай консула Владимир Ощепков аҕата Платон Ощепков кэлэ сылдьарын билиһиннэрдэ.

Ыһыахха араас тэрээһин бөҕөтө буолан ааста.

Хаҥалас улуу дьонноро

Олус үчүгэй Ыһыахха сырыттыбыт! Хаҥалас улууһун салалтатыгар уонна бары кыттыбыт, тэрийсибит дьоҥҥо барҕаа махтал!

Пандемия ааһан саҥа олоххо туруулаахтык өюүгэлэрбитин батан кимэн киирэн иһиэххэйиҥ!

Мин блогпар 2022 с. ыһыахтар тустарынан постар:

Үс Көлүйэҕэ үөрэх дьылын түмүктүүр ыһыах ыһылынна

Фрунзе нэһилиэгэр юбилейнай ыһыах ааста!

Первому научному описанию якутского Ысыаха — 285 лет!

Мой сайт: https://nikbara.ru/ — блог о разных интересных событиях

Сайт об усадебном хозяйстве в Якутии https://usadbaykt.ru/

Мой канал в «Яндекс Дзен» — NikBara

Мой блог в “Блогах Якутии” https://blogi.nlrs.ru/author/88287 — архив моих постов в Дневниках Якт.ру и новые посты о культурных событиях.

Просьба подписаться на мой канал «Николай Барамыгин» на Ютуб!

https://www.youtube.com/c/НиколайБарамыгин

И на мои аккаунты в социальных сетях!

«Одноклассниках» https://ok.ru/profile/500676253992

«В контакте» https://vk.com/nbaramygin

Мой канал в «Телеграм» https://t.me/nikbaraykt

 «Твиттер» https://twitter.com/NBaramygin

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *

Этот сайт использует Akismet для борьбы со спамом. Узнайте, как обрабатываются ваши данные комментариев.