https://dosug-abakan.ru сайт хаартыската
Уйбаан Шамаев телеграмм ханаалыгар таһаарыыта.
70-90 сылларга хапсаҕай уолаттар бэйэ – бэйэлэрин холоһон тустар үгэстэринэн, кырдьаҕастар былыргыны эргитэр сэһэннэринэн, аҕа көлүөнэ уус уран кэпсээннэринэн угуттанан, эр дьон олоҕун киэргэтэр биир умсулҕаннаах эйгэ быһыытынан бэйэтин дьаалытынан сайдан испитэ.
Ол сылларга тустууктар ортолоругар мөккүөр баара: бу хапсаҕайы сайыннарар наада дуо? “Хапсаҕайынан үлүһүйүү көҥүл тустуу сайдыытын атахтыыр” диэн оҥостон туран куолулуур улахан тустуу маастардара бааллара. 80-с сылларга биир оннук кэллиэгэбин, Россия призерын кытта, тото мөккүһэрбин өйдүүбүн. “Маннык дьон санаалара баһыйдаҕына хаарыан тустуубут сүтүөн сөп эбит”, -дьиксинэ саныырбын өйдүүбүн.
Уонча сыл туругуран турбут суверенитет сылларыгар ыһыах үтүө үгэһин сөргүтүү спорт национальнай көрүҥнэригэр болҕомтону тардыбыта. Бу хайысхаҕа анал департамент арыллан хапсаҕай, мас, атах оонньуутун уо.д.а. көрүҥнэр сайдыыларыгар судаарыстыба уоҕа тирэх буолбута. Аны икки көрүҥмүт аан дойду билиниитин ылан киэҥник сайдан эрэллэр.
Соторутааҕыта Хаҥалас хапсаҕайа “Өрөгөй” стадиоҥҥа ньиргийэн ааста, хапсаҕайга сыһыаннаах омуктартан барыларыттан кэриэтэ күүстээх бөҕөстөр кэлэн күрэхтэһэн бардылар. Ыйааһыннарга барытыгар сахалар бастаатылар, оттон икки абсолютнайы ыалдьыттар ыллылар. Итинэн сибээстээн дьон араас санааны эттилэр. Ол иһигэр: “туох гынаары хапсаҕайбытын киэҥ түһүлгэҕэ таһаара сатыыбытый? Итиччэ үлүгэр бириис олохтообуппутун омуктар былдьаан илдьэ бардылар дии!”, – диэн кыһыйааччылар – абарааччылар кытта бааллар.
Мин санаабар хапсаҕайы аан дойду спордун түһүлгэтигэр таһаара сатыыр культурнай геройдарбыт итинник быстах – остох саҥаны аахайбакка иннигит диэки күрдьэн иһэргит саамай сөп.
Хапсаҕай аан дойду билинэр көрүҥэ буоллаҕына, холобурун эттэххэ, олимпийскай көрүҥ да буолан хааллаҕына, бу саха омугун киһи – аймахха дьоһун бэлэҕэ буолуо этэ.
Буолан ааспыт Хаҥалас хапсаҕайын биир бэлиэ уратыта – судьуйалааһын олус чиэһинэйдик барбыта буолар. Мөккүөрдээх түгэннэргэ судьуйалар ыалдьыт диэки охтор быһыылаах этилэр. Ол куһаҕан буолбатах. Быстах кыайыыны, ааты – суолу сырсан ити үөскээн эрэр култуурабытын ыһыктан кээспэккэ бигэтик иҥэринэрбит буоллар хапсаҕайбыт кэскилэ сарбыллыа суох этэ.
Абсолютнай чемпион аатын Тува бөҕөһө Тюлюш Сайын-Бэлэг ылыан ылла. Оттон 75 киилэҕэ диэри абсолютнай чемпионунан хакас уола Виталий Канзычаков ылбытыгар букатын аҕыйах ахсааннаах, сүтэр-сүппэт икки ардыгар олорор хакас омугун туһугар үөрбүтүм даҕаны диэххэ сөп. Хакастар ахсааннара баара – суоҕа 63 тыынчаттан тахса. Тувинецтар – 260-ча тыһыынчалар.
Дьоппуоннар аан дойдуга дзюдо тустууну бэлэхтээбиттэрэ. Бүтэһик олимпиада уонна аан дойду чемпионаттарын көрбүтүм сэттэ ыйааһынтан иккитигэр дьоппуоннар бастаабыттар. Хайа доор, 120 мөлүйүөннээх омук буоллаҕа дии. Бука илии соттон хаалар күрэхтэһиилэрэ да баара буолуо. Дьоппуоннар онтон санааларын түһэрбэттэрэ чахчы.
Көстөрүн курдук хапсаҕайбыт биһиэхэ эрэ буолбакка, бүрээт, тувин, хакас уо.д.а. биһиэхэ уруулуу аҕыйах ахсааннаах омукка тирэх буолан эрэригэр кини сүдү суолтата сытар. Өбүгэлэрбит түҥ былыргыттан бүөбэйдээн, илдьэ кэлэн биһиэхэ хаалларбыт оонньуулара ХАПСАҔАЙ аан дойду спордун түһүлгэтин диэки эрэллээхтик хардыылаан истин!
Уйбаан Самаайап, олунньу 16 күнэ, 2025 с
Мои посты о борьбе хапсагай:
Традиционный турнир по борьбе хапсаҕай на призы Марата Чердонова
Международный турнир по борьбе хапсагай «Хаҥалас хапсаҕайа». Торжественное открытие
Мой сайт: https://nikbara.ru/ — блог о разных интересных событиях
Сайт об усадебном хозяйстве в Якутии https://usadbaykt.ru/
Мой канал в «Яндекс Дзен» — NikBara
Мой блог в “Блогах Якутии” https://blogi.nlrs.ru/author/88287 — архив моих постов в Дневниках Якт.ру и новые посты о культурных событиях.
Просьба подписаться на мой канал «Николай Барамыгин» на Ютуб!
Мой канал в РУТУБ: https://rutube.ru/channel/14274804/
И на мои аккаунты в социальных сетях!
«Одноклассниках» https://ok.ru/profile/500676253992
«В контакте» https://vk.com/nbaramygin
Мой канал в «Телеграм» https://t.me/nikbaraykt