Таайым Охоноос туһунан ийэм ахтыыта - Блог Николая Барамыгина

Аартык.ру сайтан хаартыска

Бүгүн кулун тутар 13 к. “Аартык” сайтка ийэм Мордовская Татьяна Николаевна убайын Мордовской Афанасий Николаевич (Охоноос) туһунан ахтыытын таһаараннар олус диэн үөрдүм.

Убайым Охоноос

Биһиги уон биир оҕо этибит. Аҕам биэспэр, ийэм аҕыспар өлбүттэрэ. Сэрии бириэмэтигэр төрдүөйэх хаалбыппыт.

Убайым Афанасий Николаевич Мордовской 1938 сыллаахха Дьокуускайга офицердары үөрэтэр оскуолаҕа үөрэнэ сырыттаҕына дьиэтигэр ыҥырбыттара. Кини манна маҥнай нолуок инспекциятын агенынан, онтон «Ворошилов»колхозка председателинэн үлэлээбитэ.

Сэрии саҕаламмыта, дьону фроҥҥа ыҥырыы барбыта. 1942 сыл сайын от ыйыгар ордук элбэх киһи бэбиэскэ туппута. Ньургуну биэрэгэр фроҥҥа дьоммутун атаарыы буолбута. Аһылык тэрийбиттэрэ, улахан оҥочонон айаҥҥа туруммуттара. Бу дьонтон ахсааннаахтара эргиллибиттэрэ, ону даҕаны сэриигэ эмсэҕэлээн, бааһыран, санаалара алдьанан.

1943 сыллаахха убайбын эмиэ ыҥырбыттара. Бурятиеҕа Байкал күөл аттыттан – тымныйан ыалдьан дойдутугар күһүн борохуотунан төннүбүтэ.

Дьэ, доҕоор, дьон онно сэргэхсийбиттэрин умнубаппын. Үөрүүлэриттэн астаах, куобах тутуурдаах кэлбиттэрэ – бырааһынньык бөҕө буолбата дуо? Түүнү быһа кэпсэттилэр.

Бу кэмҥэ ас кырыымчык этэ, аанньа аһаабакка мөлтөөн ыалдьыбыттар, хоргуйа да сыспыттар бааллара. Өлүү-сүтүү да иһиллэрэ. Ыскылаакка бурдук баарын хатаан туралларын туһунан кэпсэтэллэрэ.

Убайым аармыйаттан кэлэн баран хамыыһыйа тэриттэрэн бурдугу дьоҥҥо түҥэттэрбитин биир дойдулаахтарым хойукка диэри махтана кэпсииллэрэ. Сорохтору өлөр өлүүттэн өрүһүйбүтэ дииллэрэ.

Убайым өр сылларга Сэбиэккэ сэкиритээрдээбитэ, Кытыл Дьураны дьаһайан олорсубута. Миигин, бырааппын Виссариону, балтыбын Валентинаны көрөн-истэн улаатыннарбыта, үөрэттэрэн үлэһит, ыал оҥортообута. Маны сэргэ сэриигэ барбыт киһи тулаайах оҕотун Тарасов Владимиры ииппитэ.

Кини туһунан дойдум дьонугар үтүөөйдөбүл хаалбыта саныырга астык.

***

Татьяна Мордовская (Барамыгина), педагогическай үлэ, тыыл ветерана (2005 с. «Хаҥалас» хаһыат «Хангаласцы в Великой Отечественной» кинигэтиттэн)

Редакцияттан: билигин А.Н. Мордовской суруйуу ааптара биһиги кэккэбитигэр суохтар, ону сэргэ бэтэрээн ииппит уола милиция бэтэрээнэ Владимир Тарасов, быраата Виссарион Николаевич. Ыччаттара олохторун салгыыллар, ол иһигэр биллэр блогер Николай Барамыгин о.д.а.

Источник: Aartyk.ru