Дыгын Дархан сиэнэ Бөдьөкө Бөҕө уола Маһары Хаҥалас улууһун биир биллэр тутаах киһитэ, Арассыыйа ыраахтааҕытыгар XVII-с үйэҕэ иккитэ тиийэ сылдьан, Саха Сирин бэйэни салайынар бырааптарын туруорсубут үтүө өҥөлөөх историческай личность. Кини Куудук диэн сиргэ Эркээни хочотугар олорбут. Кини туһунан Саха Парламент кыһаҕа маннык суруллубут:
1676 сыллаахха үс саха кинээһэ — Хаҥалас кинээһэ Маһары, Нам кинээһэ Нокто Никин уонна Мэҥэ кинээһэ Тереке Орсукаев — Москуба куоракка ыраахтааҕыга барарга көҥүл ылаллар. Тылбаасчытынан Максим Мухоплев диэн киһи барсыбыт. 1676 сыл сайыныгар аттанан баран ол сыл кыһыныгар тиийэр сирдэрин булаллар.
Онно тиийэн дэлэгээттэр дьаһаах хомуйааччылар олохтоох омуктары баттаан олороллорун үҥсүбүттэр. Ыраахтааҕы быһаарыыны ылыах буолбут. Маһарыга кинээс солотун иккис сырыытыгар иҥэрбиттэр. Онно эбии эттэххэ, 28 сылынан ити чыыны Маһары уолаттара Борток уонна Кученек ылбыттара биллэр. Үс сыл буолан баран, 1679 сыллаахха, Маһары Москубаҕа хос барар. Бу сырыыга кинини кытары Бороҕон кинээһэ Чука Капчиков уонна Мэҥэ кинээһэ Чугун Бодоев барсаллар.
И.Г. Березкин этэринэн, Москуба куоракка Маһары иккис сырыытыгар эбии түүлээҕинэн эргиммиттэр. Биллэринэн, 2000 киис тириитин, киис саҕынньаҕы уонна да атын күндү түүлээҕи атыылаабыттар. Барыыһырбыт харчыларыгар европалыы быһыылаах таҥас, иһит, киэргэл уо.д.а. малы-салы ылан илдьэ кэлбиттэр.
Маһары Баһыакап туһунан история билимин дуоктара, Хаҥалас улууһун Бочуоттаах олохтооҕо РНА СС салаатын ГЧИ үлэһитэ Андриан Борисов монографията 2024 с. тохсунньуга сүрэхтэниитэ буолбута.
Дьоһун көрсүһүү сүрүннээччитинэн Маһары-Бөдьөкө уола төрөөбүтэ 390 сылыгар анаммыт улуустааҕы хамыыһыйатын салайааччыта, оройуоммут аҕа баһылыга Олег Иринеев буолбута.
2024 с. от ыйыгар Саха театрыгар «Маһары. Ыраахтааҕыга айан» диэн Утум захаров суруйуутунан, Сергей Потапов туруоруутунан испэктээк сүрэхтэммитэ.
Быйыл Саха Өрөспүүбүлүкэтин күнүгэр муус устар 27 к. Саха НКИХ ханаалыгар Прокопий Романович Ноговицын Маһары диэн саҥа киинэтэ көһүннэ.
Ааптар Прокопорий Романович Ноговицын көҥүлүнэн эһиги болҕомтоҕутугар Маһары киинэни РУТУБ халаалбар таһаардым.
Источниктар: Хаҥалас хаһыат https://xn--80aaaaaqpp6as1cq2a.xn--p1ai/48807-2/
Саха Парламент https://www.sakhaparliament.ru/kultuura/21914-ma-ary-ba-yakap-ustuoruja-a-yllyk-tyjaatyrga-sa-yllar
Мои посты о Хангаласском улусе в 2025 году:
Аварийная остановка котельной в селе Тит-Эбя: как это было и что необходимо предпринять
Драматург Степан Ефремов 120 сылын бэлиэтээһин түгэннэрэ
Поздравляем редакцию газеты «Хангалас» и победителей конкурса по подписке!
Династия Шишигиных — «Самая творческая династия» в республике!
Международный турнир по борьбе хапсагай «Хаҥалас хапсаҕайа». Торжественное открытие
Участники «Школы мэров» посетили Хангаласский улус!
Уйбаан Шамаев Саха тустуутун — Хаҥалас хапсаҕайын туһунан
Искренние соболезнования родным и близким…
Таайым Охоноос туһунан ийэм ахтыыта
Награды Героя России вручили родным
Приносим глубокие соболезнования родным и близким Павла Ионовича Ядрихинского…
На пути в космос. Школьники Якутии запустили зонд со спутником в стратосферу
Александр Ткачев посетил шахматный класс Малой Академии наук РС (Я)
НПК «Лугиновские чтения»: хангаласские школьники успешно защитили свои исследовательские работы
Экс-прокурор Ноговицын: коррупция и унты
Бастыҥтан бастыҥ, чулууттан чулуу – Михаил Павлов
Мы — братские народы: большое интервью Рустама Минниханова
Мой сайт: https://nikbara.ru/ — блог о разных интересных событиях
Сайт об усадебном хозяйстве в Якутии https://usadbaykt.ru/
Мой канал в «Яндекс Дзен» — NikBara
Мой блог в “Блогах Якутии” https://blogi.nlrs.ru/author/88287 — архив моих постов в Дневниках Якт.ру и новые посты о культурных событиях.
Просьба подписаться на мой канал «Николай Барамыгин» на Ютуб!
Мой канал в РУТУБ: https://rutube.ru/channel/14274804/
И на мои аккаунты в социальных сетях!
«Одноклассниках» https://ok.ru/profile/500676253992
«В контакте» https://vk.com/nbaramygin
Мой канал в «Телеграм» https://t.me/nikbaraykt