Аан дойду сахаларыгар «Ийэ тыл - 2024» форум кыттыылаахтарын Ыҥырыы суруга.

Дьокуускайга «Ийэ тыл – 2024» улахан форум «Ийэ тыл» түмсүү, «Барҕарыы» пуонда, «Олоҥхо» ассоциация, «Ийэ тыл кэскилэ», «Ааҕар Саха сирэ», «Саха тыла 400», «Күөрэгэй» түмсүүлэр көҕүлээһиннэринэн буолан ааста.

Дмитрий Тимофеев Национальнай библиотека бырайыагар эппитинэн, саха омук 20 бырыһыана Саха Сирин таһыгар олорор, сотору ити көрдөрүү үрдүүрэ сабаҕаланар. Онон «Ийэ тыл — 2024» форум кыттыылаахтара Аан дойду сахаларыгар Ыҥырыы суругун ылыннылар.

Ытык-мааны саха дьоно!

Түҥ былыргыттан бүгүҥҥэ диэри Өлүөнэ, Бүлүү, Алдан, Амма, Дьааҥы, Халыма, Индигир хочолорунан, Амыр, Байҕал, Дьэһиэй кытылларынан ураа муостааҕы ууһатан, сыспай сиэллээҕи иитэн олорбут саха омук сүүрбэһис үйэ саҥатыгар аан дойду алтатыттан биирэ буолан, аар саарга аатыра сылдьыбыт Сэбиэскэй Сойуус быстыспат сорҕотун быһыытынан судаарыстыба тэринэри ситиспитэ.
Улуу судаарыстыба үрэллэр кэмигэр Саха Сирэ Арассыыйа Федерациятын иһинэн сайдыахтаах судаарыстыбаннаһы бигэргэтэн саҥа кэмҥэ сөп түбэһэр гына Саха Өрөспүүбүлүкэтин тэриммитэ, ситэриилээх уонна бэрэстэбиитэллээх былааһын олохтообута, төрөөбүт тылын, сахалыы өйүн-санаатын, төрүт үгэстэрин чөл туппутунан сүүрбэ биирис үйэҕэ үктэммитэ.
Саҥа үйэҕэ аан дойду бары аартыктара арылыннылар, балысхан технологическай сайдыы тоҕо анньан киирдэ. Кэнники аҕыйах сыл иһигэр аныгы технология эгэлгэтэ, интэриниэт, төлөпүөн соһуччу сайдан-тарҕанан, бу тургутуу хас биирдиибит дьиэтигэр илэ киирдэ уонна улахан содуллаах буолуох кэриҥнэннэ. Ыччаппыт, оҕобут мөссүөнүгэр омук быһыытынан уратыбыт бэрт түргэнник суураллан эрэрин бары да атыҥырыы, сэрэхэчийэ көрө сылдьабыт. Туора омук диэни илэ көрбөтөх да саха тыатын оҕолоро бэрт дэбигис атын тылга-өскө көһө охсуох курдук буоллулар. Маны таһынан араас төрүөтүнэн элбэх саха ыала да, ыччата да омук сирдэригэр таҕыстылар, аан дойду араас муннуктарыгар тиийэн олохсуйдулар. Бу барыта биһиги, сахалар, омук быһыытынан олоруубутугар охсуулаах буолар чинчилэннэ.
Индия улуу поэта Рабиндранат Тагор маннык иһэ-истээх тыллары эппиттээх: “Хас биирдии омук аан дойду иннигэр бэйэтин ис дьиҥин арыйыахтаах. Өскөтүн омук аан дойдуга тугу да биэрбэтэҕинэ, ону национальнай ыар буруйу оҥоруу курдук көрүллүөхтээх, ол өлүүтээҕэр куһаҕан, ону киһи аймах историята хаһан да бырастыы гыммат. Омук бэйэтигэр баар саамай үчүгэйи аан дойдуга утары уунуохтаах”.
Улуу поэт кытаанах, дьэбир тыллардаах, дириҥ ис хоһоонноох этиитин адьас биһиги бу күммүтүн көрөн олорон эппит курдук. Өскөтүн биһиги бүгүн турунан үүнэр көлүөнэбитин төрөөбүт тылы умнуу дьэбэрэтиттэн быыһаан ылбатахпытына, аан дойдуга утары уунардаах буолуохтааҕар, аҕыйах сыл иһигэр тылбытын хаһан да эргиллибэттии төннөр суолугар киллэрэн баран, аныгы балысхан олох сүүрүгэр оҕустаран, аны бэйэбит икки-үс көлүөнэ олоҕун устатыгар үлтү суураллан үйэлэргэ симэлийиэхпит турдаҕа, кэниэргэ этиллиэхпит, кэнтиккэ охсуллуохпут!
Саха тылын симэлийииттэн өрүһүйэр ирдэбили Дьылҕа Хаан бүгүн баар саха дьонугар барытыгар сүктэрбитин биһиги бары дьэҥкэтик өйдүөх тустаахпыт. Эн, төрөөбүт-үөскээбит Сахаҥ сирин хайа да куоратыгар, улууһун киинигэр, нэһилиэгэр олорор буол, эбэтэр Арассыыйа эбэ хотун киэҥ киэлитигэр, аан дойду хайа да муннугар көһөн тиийэн үлэлээн-хамсаан, олохсуйан эрэр буол – төрөөбүт тылгар тапталгын оҕолоргор, удьуор ыччаккар тиэрдэн ис! Ким ханна олороруттан, туох үөрэхтээҕиттэн, хас саастааҕыттан, туох сололооҕуттан тутулуга суох, туох баар күүспүтүн бүтүннүүтүн төрөөбүт сахабыт тылын чөл тутан хааларбытыгар, салгыы сайыннарарбытыгар ууруоҕуҥ!

«Ийэ тыл — 2024» форум кыттыылаахтара.

Кулун тутар 5 күнэ, 2024 сыл.
Дьокуускай куорат.

Тыллар сайдыыларын туһунан тыл.